Öz İnsanlık, çağlar boyunca bilinmeyi bilmeye ve geleceği öngörme hususunda daima meraklı davranmıştır. Her toplumda geleceği öğrenmek adına farklılıklar olsa da falcılık ve ruh çağırma ritüellerine rastlanılmaktadır. 1911 yılında yayın hayatına başlamış ve altı aylık bir geçmişi olan Cadaloz mizah gazetesinde, Spiritizma, fal, falcı kadın ve ikbal fallarına dair birçok veri bulunmuştur. Çalışmamızda Spiritizma yani ruh çağırma ve falcılığın Osmanlı toplumundaki algılanış biçimi Cadaloz mizah gazetesi ışığında aydınlatılmaya çalışılmıştır. Çalışmamızda Cadaloz mizah gazetesinde yer alan falcılığa dair karikatürler ve nesir yazılarının bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Cadaloz gazetesi içeriğinde bulunan ve Osmanlı siyasilerini konu alan bir karikatür değerlendirilerek Osmanlı elitlerinin falcılığa nasıl konu olduğu hususuna değinilmiştir. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde siyasi istikrarsızlıktan kurtulmak adına siyasilerin ve saray erkânının bile fal baktırmaktan başka bir çaresi kalmamışçasına falcılara başvurdukları gerçeği Cadaloz mizah gazetesin içeriğinde yer alan karikatür ve anekdotlarda ele alınmıştır. Her ne kadar İslamiyet’te falcılık hoş karşılanmamış olsa da yönetici ve halkın çoğunu Müslümanların oluşturduğu Osmanlı Devleti’nde her tabakadan insan tarafından falcılık başvurulan kültürel bir ritüel olmuştur. Osmanlı vesikalarını incelediğimizde fal ve falcılıkla uğraşanlar Osmanlı yasaları doğrultusunda ceza almış olsalar da bu cezai işlemin sosyete falcılarına uygulanmadığı anlaşılmaktadır. Saray erkânına yakın olan ve daha çok medyunluk yapan falcılar yasal işleme maruz kaldıklarına tutuklanmak yerine kendilerine nasihatte bulunularak serbest bırakılmışlardır. Bu çifte standart uygulama Osmanlı hukuku içerisinde kültürel yapıya ve geleneksel dokuya duyulan resmi saygının bir göstergesi olarak değerlendirmek mümkündür.
Fortune Teller Woman in Cadaloz Humour Newspaper: Depiction of Cartoons on Ikbal (Star) Fortunes - Cadaloz Mizah Gazetesi’nde Falcı Kadın; İkbal (Yıldız) Fallarına Dair Karikatürlerin Tasviri © 2024 by Elçin Gün Canik is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International
Anahtar:Fal, Falcı kadın, İkbal falı, Spiritizma, Karikatür.